O opóźnieniu rozwoju mowy świadczy:

  • późniejsze pojawienie się gaworzenia (norma: szósty – siódmy miesiąc życia),
  •  późniejsze pojawianie się pierwszych słów (norma: koniec pierwszego roku życia),
  •  ubogi czynny i bierny słownik, a także brak niektórych części mowy,
  •  późniejsze pojawianie się zdań prostych i  złożonych ( pod koniec drugiego roku życia dziecko powinno budować zdania proste, a pod koniec trzeciego roku życia zdania złożone).
  • zbyt długo utrzymujące się nieprawidłowe struktury gramatyczne,
  • zbyt   długo utrzymująca się wadliwa wymowa różnych dźwięków mowy  (zjawisko charakterystyczne dla wcześniejszych okresów rozwojowych), czyli przedłużający się okres swoistej mowy dziecięcej.

Stopień opóźnienia rozwoju mowy  (wg Spionek 1981):

1.O poważnym stopieniu opóźnienia rozwoju mowy mówimy, gdy mowa dziecka:

  • rocznego jest na poziomie dziecka półrocznego (dziecko jedynie gaworzy),
  • dwuletniego na poziomie mowy dziecka rocznego (wymawia kilka słów),
  • trzyletniego na poziomie mowy dziecka półtorarocznego (tworzy ono jedynie równoważniki zdań, a słownictwo ma na poziomie dziecka półtorarocznego),
  • czteroletniego jest na poziomie mowy dziecka dwuipółletniego (nadal zdania proste, słownictwo czynne ma  na poziomie dziecka dwuletniego, tj. używa ok.300 słów),
  • pięcioletniego jest na poziomie mowy dziecka dwuipółletniego (nadal zdania proste, słownictwo na poziomie dziecka w wieku dwóch i pół lat),
  • sześcioletniego jest na poziomie dziecka trzyletniego (pojawiają się zdania złożone, wymawia ono 1000 – 1500 słów),
  • siedmioletniego jest na poziomie mowy dziecka trzyipółletniego.

2. Lekki stopień opóźnienia rozwoju mowy stwierdza się wówczas, gdy mowa dziecka dwuletniego jest na poziomie rozwoju dziecka półtorarocznego lub gdy u siedmio-, ośmiolatka stwierdza się poziom rozwoju mowy charakterystyczny dla dzieci pięcio-, sześcioletnich.

Stopień opóźnienia     rozwoju      mowy ustala   się na  podstawie badań testowych, wywiadu i obserwacji i ma  znaczenie    przy   podejmowaniu decyzji o postępowaniu profilaktycznym i terapeutycznym.

______________________________________

1Jastrzębowska G. : Opóźnienie  rozwoju mowy,  w: Podstawy neurologopedii, red. T. Gałkowski, E. Szeląg i G. Jastrzębowska, Uniwersytet Opolski, Opole 2007.